Od ilu stopni temperatury zewnętrznej ogrzewanie domu jest potrzebne? Kiedy na dworze jest tak zimno, że musimy włączyć ogrzewanie i jakie temperatury są właściwe by uruchomić ogrzewanie domu? Te pytania dotyczą wielu właścicieli domów, którzy chcą zaoszczędzić na kosztach ogrzewania. Oczywistą sprawą jest to, że im rzadziej kocioł pracuje, tym niższe koszty. W kilku zdaniach postaram się wyjaśnić sprawę, od ilu stopni temperatury zewnętrznej ogrzewanie jest wskazane i jakie czynniki są decydujące.
Od ilu stopni temperatury zewnętrznej? To budynek decyduje!
Wielu mieszkańców domów nie ma pewności, przy jakich wartościach temperatury zewnętrznej powinni się ogrzewać. Z jednej strony nie chcą niepotrzebnie podnosić kosztów. Z drugiej strony nie chcą odczuwać nadmiernego chłodu czy marznąć ani ryzykować poważnych uszkodzeń konstrukcji. Odpowiedź na to pytanie generalnie zależy od budynku to budynek decyduje bo zależy od jego wieku, stanu energetycznego, klasy energetycznej i jego typu.
Niska graniczna temperatura ogrzewania w energooszczędnych domach.
Z technicznego punktu widzenia tak zwana graniczna temperatura ogrzewania wskazuje, od ilu stopni temperatury na zewnątrz właściciele domów powinni zacząć go ogrzewać. Mamy tu do czynienia z zależnością pomiędzy temperaturą zasilania kotła, a temperaturą panującą na zewnątrz ogrzewanego budynku. Ta zależność i graniczna temperatura oraz uwzględniając konstrukcję budynku wskazują, kiedy należy włączyć ogrzewanie, aby osiągnąć określoną temperaturę w pomieszczeniu. Decydujące są tutaj też w dużym stopniu straty przez przegrodę budynku. Jeśli dom ma stare okna i ma małą grubość izolacji lub jej brak to przez jego zewnętrzną powłokę traci się dużo energii. Z tego powodu właściciele takich domów często muszą zapewnić ciepło w domu, nawet gdy temperatura na zewnątrz jest łagodna. Inaczej wygląda sytuacja w budynkach nowych, nowoczesnych, energooszczędnych niskoenergetycznych lub remontowanych z uwzględnieniem termomodernizacji: zatrzymują one energię w środku i dłużej działają bez konieczności włączania ogrzewania.
Od tego od ilu stopni musimy zacząć ogrzewać dom, zależy:
- stan energetyczny budynku (temperatura graniczna ogrzewania spada wraz z efektywnością energetyczną budynku)
- jakie temperatury wewnętrzne są pożądane (temperatura graniczna ogrzewania spada wraz z temperaturą wewnętrzną)
Od ilu stopni temperatury zewnętrznej zacząć ogrzewać?
Prosty przykład w tabeli pokazuje, od ilu stopni temperatury zewnętrznej właściciele domów powinni zacząć je ogrzewać. Zestawienie opiera się na stanie energetycznym budynku jego wieku, obowiązujących w danym czasie normach i określa graniczne temperatury od których powinniśmy korzystać z ogrzewania. Jeśli właściciele domów przeprowadzili już remont lub jeśli zbudowali dom niskoenergetyczny lub mieszkają w starszym budynku to rzeczywiste wartości mogą się różnić.
ROK BUDOWU / TYP BUDYNKU | OD JAKIEJ TEMPERATURY ZEWNĘTRZNEJ OGRZEWAĆ |
Dom zbudowany przed 1977 r. | Od 15 do 17 ⁰C |
Dom zbudowany w latach 1977 do 1995 | Od 14 do 16 ⁰C |
Dom zbudowany po 1995 r.(dom zgodnie z ogólnymi zasadami i wymaganiami dotyczącymi efektywności energetycznej budynków) | Od 12 do 15 ⁰C |
Dom niskoenergetyczny ( zapotrzebowanie energetyczne od 30-60 kWh/(m2·rok)) | Od 11 do 14 ⁰C |
Dom pasywny (zapotrzebowanie energetyczne ok. 15 kWh/(m2·rok)) | Od 9 do 11 ⁰C |
Ważne:
Ponieważ budynki jednak znacznie się różnią od siebie w różnych okresach czasu chociażby pod względem architektury, standardu izolacji termicznej, mostków termicznych i strat przez promieniowanie, dokładnie nie można podać wartości temperatur. Trzeba brać pod uwagę jedynie pewien przedział zakresu temperatur. W indywidualnych przypadkach możliwe są odchylenia od podanych wartości w górę lub w dół.
Musimy sami dla swojego budynku ustalić właściwy moment włączenia ogrzewania wykonując prosty test: jeśli temperatura w domu gdy przyjdą chłodne dni spadnie poniżej tej która zapewnia nam komfort (najczęściej 19-20⁰C) musimy włączyć ogrzewanie. Każdy ma inną wrażliwość i odczucie zimna. Dlatego ważne jest, aby właściwe ustawienie ogrzewania gdy nadejdą chłodniejsze dni jesienią było uzależnione od indywidualnych potrzeb mieszkańców spędzających większość czasu w pomieszczeniach. Komfortowa temperatura dobrego samopoczucia waha się od 20 do 22 ⁰C. Ale niektórzy wolą 18 lub 23 ⁰C. Właściwa temperatura w pomieszczeniu zależy również od tego, jak aktywnie spędzamy czas w domu w ciągu dnia. Jeśli mamy dużo pracy domowej polegającej na intensywnym poruszaniu się, temperatura może być nieco niższa. Jeśli jednak mamy głównie tendencje do pracy siedzącej np. przy biurku to prawdopodobnie ogrzewanie musi być nastawione na nieco wyższe temperatury.
Poza sezonem grzewczym dolną granicą zapewniającą właściwe odczucia jest temperatura 16 ⁰C w pomieszczeniach, ale jeżeli spadnie ona poniżej lub w pomieszczeniach przez kilka dni nie będzie cieplej niż 18 ⁰C, właściciel domu musi i tak włączyć ogrzewanie.
Zbyt niskie temperatury w pomieszczeniach i ich konsekwencje.
Jeśli temperatura w pomieszczeniu istotnie spadnie i będzie utrzymywać się niższa przez dłuższy czas to może nastąpić gwałtowny wzrost wilgoci która zawarta jest w powietrzu określana wilgotnością względną. Wilgotność względna ta mierzona w procentach zależy od temperatury. Ten sam m³ powietrza o temperaturze 20 ⁰C i wilgotności 40% po ochłodzeniu może np. podwoić swoja wilgotność. Wartość wilgotności określa stopień nasycenia powietrza parą wodną. Przy wysokiej wilgotności oziębienie takiego powietrza daje początek skraplaniu pary wodnej która kondensuje się na meblach, ścianach lub oknach i tworzy idealne środowisko do powstania życia dla pleśni i zarodników trujących grzybów. Mieszkańcy nie rozpoznają na czas miejsc w których wykrapla się wilgoć bo często zaczyna się ten proces w miejscach ze słabą wentylacją lub jej brakiem np. jak za szafą. Pleśń w mieszkaniu nie tylko powoduje irytujące plamy, może też mieć zauważalny wpływ na zdrowie. Drobne zarodniki dostają się do organizmu poprzez oddychanie i wywołują np. reakcje alergiczne. Inne konsekwencje to bóle głowy, nudności, pieczenie oczu i kaszel.
Foto. Przykłady grzyba pleśniowego
Środki zapobiegawcze przeciwko pleśni w domu.
Jeśli pleśń zacznie się rozwijać w naszym domu, to konieczne są trudne i szeroko zakrojone działania zaradcze w celu jej usunięcia. To proces trudny i kosztowny bo jak grzyb pleśniowy da się usunąć to zarodniki takiego grzyba to już, często trudna sprawa. Dlatego taniej i zdrowiej jest od początku wykluczyć możliwość pojawienia się przyczyn powstawania pleśni, a konkretnie grzyba pleśniowego w postaci ciemnych plam czy czarnych kropek. Takie działania to zapewnienie odpowiedniego ogrzewania i utrzymywanie jego na w miarę stałym poziomie bez gwałtownych spadków. Kolejną sprawą jest zapewnienie w pomieszczeniach odpowiedniej i regularnej wentylacji która skutecznie usuwa wraz ze zużytym powietrzem nadmiar wilgoci. Najlepiej do tego się sprawdza wentylacja mechaniczna nawiewno – wywiewna z odzyskiem ciepła czyli tzw. rekuperacja.
Foto. Instalacja wentylacyjna z REKUPERATOREM
Dostosuj ogrzewanie prawidłowo.
Jak napisałem, moment od którego musimy włączyć ogrzewanie domu zależy głównie od pożądanych temperatur wewnętrznych i zachowania termicznego budynku, a nie od tego jaka głównie jest temperatura zewnętrzna. Czyli właściciele domów jeśli chcą zaoszczędzić na ogrzewaniu powinni dostosować regulację zgodnie z własnymi odczuciami komfortu. Taką regulacje temperatury wewnętrznej powinniśmy realizować z uwzględnieniem temperatur zewnętrznych i do tego służy krzywa grzewcza. Ta funkcja mówi kotłowi, jak ma grzać przy określonych temperaturach zewnętrznych wtedy gdy kocioł grzewczy jest sterowany pogodowo. Krzywa grzewcza (charakterystyka grzewcza) zapewnia, że kocioł grzewczy zawsze wytwarza wystarczającą ilość ciepła przy określonej temperaturze zewnętrznej. Czyli chodzi w tym o powiązanie temperatury zewnętrznej z temperaturą zasilania instalacji grzewczej dla osiągnięcia właściwej temperatury w pomieszczeniach. W ten sposób kocioł może w dowolnym momencie określić, ile ciepła musi oddać, aby doprowadzić wszystkie pomieszczenia w domu do pożądanej temperatury. Aby to zadziałało, właściciele domów muszą prawidłowo ustawić krzywą grzewczą.
Wykres. Krzywe grzewcze.
Pamiętajmy również o programowaniu pracy ogrzewania tak by mogło się automatycznie wyłączać np. gdy nikogo nie ma w domu lub pracować inaczej gdy wszyscy śpią, a to łatwo pozwoli oszczędzać energię.
Kolejna sprawą jest możliwość zmiany sposobu ogrzewania i dostosowanie wymaganych temperatur za pomocą termostatów lub głowic termostatycznych systemu grzewczego. Pamiętajmy, aby ustawiać temperatury zgodnie z przeznaczeniem pomieszczenia. Zaleca się by w salonie, pokoju dziecięcym czy gabinecie utrzymywać temperatury na poziomie od 20 do 22 ⁰C. W korytarzu lub w kuchni może być nieco chłodniej. W łazience zalecana jest temperatura od 22 do 24 ⁰C ale to tylko w czasie podczas kąpieli.
Schemat. Rozkład temperatur w pomieszczeniach
Wniosek
Od jakiej temperatury zewnętrznej czyli od ilu stopni ogrzewanie jest potrzebne, zależy nie tylko od stanu energetycznego budynku, ale głównie od pożądanej temperatury wewnętrznej. Generalnie temperatura graniczna ogrzewania spada, im lepsza jest izolacja cieplna w domu. Niższe temperatury w pomieszczeniach bo często jak widać na schemacie ustawiamy je w pewnym przedziale od do mogą nam zapewnić to że możemy później włączać ogrzewanie. Nie należy jednak zwlekać z decyzją o uruchomieniu systemu grzewczego zbyt długo, ponieważ istnieje wtedy ryzyko powstania nadmiernej ilości wilgoci co prowadzi do uszkodzeń konstrukcji domu oraz powstawanie nie zdrowej dla mieszkańców pleśni.
Opracował Antoni