Ogrzewanie domu to jedno z głównych obciążeń w budżecie każdego gospodarstwa domowego, szczególnie w sezonie zimowym. Wraz ze wzrostem cen energii oraz zmieniającymi się warunkami rynkowymi, inwestorzy stają przed trudnym wyborem: które źródło ciepła będzie najbardziej opłacalne w sezonie 2024/2025? W tym artykule przeanalizujemy koszty ogrzewania przy różnych źródłach ciepła, porównamy ceny paliw stałych, gazu, oraz pomp ciepła, a także zwrócimy uwagę na wpływ dotacji i programów wsparcia, które mogą zniwelować wyższy koszt początkowy inwestycji w bardziej ekologiczne rozwiązania.
Spis treści:
- Zmiany w kosztach ogrzewania: Co się zmieniło?
- Porównanie kosztów ogrzewania dla różnych źródeł ciepła
- Ocieplenie budynku – klucz do oszczędności
- Dotacje i wsparcie finansowe
- Prognozy na przyszłość: Jak zmienią się ceny energii?
- Podsumowanie: Co wybrać w sezonie 2024/2025?
1. Zmiany w kosztach ogrzewania: Co się zmieniło?
Zgodnie z raportami Polskiego Alarmu Smogowego (PAS), w 2024 roku ceny paliw stałych (węgla, pelletu, drewna kawałkowego) wykazują pewne zmiany w porównaniu do poprzedniego roku. Wzrost cen węgla o 6% oraz niewielka stabilizacja cen pelletu oznaczają, że dla niektórych użytkowników węgiel czy drewno mogą być tańszymi opcjami niż gaz. Jednak to, co istotne, to spadek kosztów ogrzewania przy zastosowaniu pomp ciepła, które w porównaniu do 2023 roku obniżyły koszty eksploatacji o 27-28%.
2. Porównanie kosztów ogrzewania dla różnych źródeł ciepła
Przyjmując budynek o powierzchni 150 m² oraz zamieszkały przez czteroosobową, koszty ogrzewania w 2024 roku przedstawiają się następująco:
2.1 Średnie ocieplenie
Średnie ocieplenie ścian i stropów (10 cm ściany, 15 cm poddasze), okna niezespolone, wentylacja grawitacyjna. Zużycie ciepła na średnim poziomie 120 kWh/rok/m2.
| Sposób ogrzewania | Ogrzewanie | Ciepła woda | Roczny koszt |
| Kocioł kondensacyjny na olej opałowy | 10 315 zł | 1472 zł | 11 787 zł |
| Kocioł kondensacyjny na gaz ziemny | 8274 zł | 1193 zł | 9467 zł |
| Kocioł węglowy pozaklasowy | 7102 zł | 990 zł | 8092 zł |
| Kocioł na kawałki drewna pozaklasowy | 7086 zł | 988 zł | 8074 zł |
| Kocioł na pelet A1 ekoprojekt | 6527 zł | 915 zł | 7443 zł |
| Pompa ciepła powietrzna (grzejniki) | 5961 zł | 971 zł | 6931 zł |
| Kocioł węglowy ekoprojekt | 5431 zł | 762 zł | 6193 zł |
| Kocioł na kawałki drewna ekoprojekt | 5419 zł | 760 zł | 6179 zł |
| Pompa ciepła gruntowa (grzejniki) | 5100 zł | 855 zł | 5955 zł |
| Pompa ciepła powietrzna (ogrzewanie podłogowe) | 4298 zł | 971 zł | 5269 zł |
| Pompa ciepła gruntowa (ogrzewanie podłogowe) | 3676 zł | 855 zł | 4531 zł |
2.2 Dobre ocieplenie
Lepsze ocieplenie ścian i stropów (12 cm ściany, 20 cm poddasze), okna zespolone (dwuszybowe), wentylacja grawitacyjna. Zużycie ciepła na średnim poziomie 80 kWh/rok/m2.
| Sposób ogrzewania | Ogrzewanie | Ciepła woda | Roczny koszt |
| Kocioł kondensacyjny na olej opałowy | 6877 zł | 1472 zł | 8348 zł |
| Kocioł kondensacyjny na gaz ziemny | 5693 zł | 1231 zł | 6924 zł |
| Kocioł węglowy pozaklasowy | 4735 zł | 990 zł | 5725 zł |
| Kocioł na kawałki drewna pozaklasowy | 4724 zł | 988 zł | 5712 zł |
| Kocioł na pelet A1 ekoprojekt | 4352 zł | 915 zł | 5267 zł |
| Pompa ciepła powietrzna (grzejniki) | 3974 zł | 971 zł | 4945 zł |
| Kocioł węglowy ekoprojekt | 3621 zł | 762 zł | 4382 zł |
| Kocioł na kawałki drewna ekoprojekt | 3612 zł | 760 zł | 4372 zł |
| Pompa ciepła gruntowa (grzejniki) | 3400 zł | 855 zł | 4255 zł |
| Pompa ciepła powietrzna (ogrzewanie podłogowe) | 2865 zł | 971 zł | 3836 zł |
| Pompa ciepła gruntowa (ogrzewanie podłogowe) | 2451 zł | 855 zł | 3306 zł |
2.3 . Standard EU 40
Dobre ocieplenie ścian i stropów (20 cm ściany, 30 cm poddasze), okna zespolone (trzyszybowe), wentylacja z odzyskiem ciepła (klasa A+). Zużycie ciepła na średnim poziomie 40 kWh/rok/m2
| Sposób ogrzewania | Ogrzewanie | Ciepła woda | Roczny koszt |
| Kocioł kondensacyjny na olej opałowy | 3438 zł | 1472 zł | 4910 zł |
| Kocioł kondensacyjny na gaz ziemny | 2845 zł | 1231 zł | 4076 zł |
| Kocioł węglowy pozaklasowy | 2367 zł | 990 zł | 3358 zł |
| Kocioł na kawałki drewna pozaklasowy | 2362 zł | 988 zł | 3350 zł |
| Kocioł na pelet A1 ekoprojekt | 2176 zł | 915 zł | 3091 zł |
| Pompa ciepła powietrzna (grzejniki) | 1987 zł | 971 zł | 2958 zł |
| Kocioł węglowy ekoprojekt | 1810 zł | 762 zł | 2572 zł |
| Kocioł na kawałki drewna ekoprojekt | 1806 zł | 760 zł | 2566 zł |
| Pompa ciepła gruntowa (grzejniki) | 1700 zł | 855 zł | 2555 zł |
| Pompa ciepła powietrzna (ogrzewanie podłogowe) | 1433 zł | 971 zł | 2404 zł |
| Pompa ciepła gruntowa (ogrzewanie podłogowe) | 1225 zł | 855 zł | 2080 zł |
Jak widać, pompy ciepła, mimo wyższego kosztu początkowego, okazują się najtańszą opcją w dłuższej perspektywie. To jednak tylko część historii – w przypadku domów, które nie zostały odpowiednio ocieplone, oszczędności z zastosowania pompy ciepła będą mniej widoczne.
Rzeczywiste koszty ogrzewania domu i wody mogą odbiegać od wyliczeń. Ceny nośników energii w oparciu o badanie rynku przeprowadzone w październiku 2024.
3. Ocieplenie budynku – klucz do oszczędności
Warto podkreślić, że koszty ogrzewania w dużym stopniu zależą od stanu ocieplenia budynku. Domy, które wymagają dodatkowej termomodernizacji, mogą ponieść wyższe koszty ogrzewania, nawet przy stosowaniu bardziej efektywnych źródeł ciepła.
Dla domów nieocieplonych (tzw. „wampiry energetyczne”) koszty ogrzewania są wyższe, nawet przy zastosowaniu nowoczesnych pomp ciepła. Dla domu o powierzchni 150 m², gdzie zużycie energii wynosi 200 kWh/rok/m², koszty ogrzewania wynoszą:
- Ogrzewanie gazem: około 14 830 zł rocznie
- Ogrzewanie węglem: około 13 070 zł rocznie
- Ogrzewanie pompą ciepła: od 7 000 do 11 000 zł rocznie
To dowód na to, że inwestycja w ocieplenie budynku jest kluczowa, aby móc w pełni wykorzystać potencjał oszczędności związanych z nowoczesnymi systemami grzewczymi.
4. Dotacje i wsparcie finansowe
Warto również zwrócić uwagę na wsparcie finansowe, jakie można uzyskać w ramach rządowych programów. Dotacje na instalację pomp ciepła oraz termomodernizację budynków mogą znacząco obniżyć koszt początkowy inwestycji, czyniąc ją bardziej dostępną dla inwestorów.
Programy takie jak Czyste Powietrze czy Mój Prąd oferują dopłaty do wymiany źródeł ciepła na ekologiczne (w tym pompy ciepła) oraz do poprawy efektywności energetycznej budynków. Warto skorzystać z takich dotacji, aby zmniejszyć wysokość inwestycji początkowej i przyspieszyć zwrot z inwestycji.
5. Prognozy na przyszłość: Jak zmienią się ceny energii?
Przewidywania wskazują na dalsze zmiany w cenach energii, a zwłaszcza gazu i paliw kopalnych. Z uwagi na globalne zmiany w polityce energetycznej oraz wzrastającą presję na przechodzenie na źródła odnawialne, ceny gazu mogą nadal rosnąć. Z drugiej strony, technologie związane z pompami ciepła stają się coraz bardziej dostępne i efektywne, co może spowodować dalszy spadek kosztów eksploatacyjnych.
Oczekuje się, że ceny energii elektrycznej będą rosły, jednak pompy ciepła, które wykorzystują energię odnawialną z otoczenia, pozostaną bardziej stabilnym i tańszym źródłem ciepła w porównaniu do gazu.
6. Podsumowanie: Co wybrać w sezonie 2024/2025?
Z perspektywy długoterminowej najkorzystniejszym rozwiązaniem wciąż pozostają pompy ciepła, szczególnie w dobrze ocieplonych domach. Choć ich koszt początkowy jest wyższy, dzięki dotacjom i ich niskim kosztom eksploatacyjnym inwestycja w pompę ciepła może szybko się zwrócić. Ogrzewanie gazowe staje się coraz mniej opłacalne, szczególnie przy przewidywanych wzrostach cen energii.
Paliwa stałe, takie jak węgiel czy drewno, choć tańsze niż gaz, nie oferują tak dużych oszczędności jak pompy ciepła, a dodatkowo wiążą się z koniecznością przechowywania paliwa i jego transportu. Niemniej jednak mogą być atrakcyjnym rozwiązaniem w przypadku mniejszych inwestycji lub dla osób, które nie mogą zainwestować w pompę ciepła.
Ostateczny wybór zależy od wielu czynników: stanu technicznego budynku, dostępnych funduszy, a także preferencji dotyczących komfortu i ekologii. Jednak jedno jest pewne – inwestycja w energooszczędne rozwiązania jest krokiem w stronę niższych kosztów ogrzewania, a przy odpowiednich dotacjach, może stać się bardziej opłacalna niż kiedykolwiek wcześniej.
Link do kalkulatora kosztów: https://polskialarmsmogowy.pl/kalkulator-kosztow-ogrzewania/
Opracował Antoni